Ai sẽ là tân Tổng Bí thư sau Đại hội Đảng XII năm 2016?

Sang Trọng Hùng Dũng - Tứ trụ triều đình hiện nay 

Ở nước mà đơn Đảng lãnh đạo nhà nước, chính quyền, nhân dân như ở Việt Nam ta thì Tổng Bí thư của Đảng cầm quyền là vị trí quan trọng nhất, to hơn Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch nước đôi chút. Chức vụ đó có ảnh hưởng cực kỳ quan trọng đến đường lối đối nội, đối ngoại của Việt Nam. Bài đăng tổng hợp này sẽ đưa ra cái nhìn khái quát về những người nhiều khả năng sẽ giữ các chức vụ to nhất của đất nước sau Đại hội Đảng lần thứ 12 năm 2016.


Theo lẽ thông thường của Đảng ta, Tổng Bí thư phải là người đã là Ủy viên Bộ Chính trị ít nhất một khóa rồi, không có ai vừa vào Bộ Chính trị mà làm ngay Tổng Bí thư được. Thế tức là Tổng Bí thư phải là một trong số các Ủy viên Bộ Chính trị hiện nay.

Hiện nay Bộ Chính trị của Đảng ta có 16 người, người nhiều tuổi nhất là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sinh năm 1944, quê Đông Anh, Hà Nội. Năm 2016, đồng chí Phú Trọng sẽ 72 tuổi, chắc chắn sẽ phải nghỉ.

Người nhiều tuổi thứ hai trong Bộ Chính trị là đồng chí Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, quê Nam Đàn, Nghệ An, cháu họ Bác Hồ, sinh năm 1946. Đồng chí Sinh Hùng chắc chắn cũng sẽ nghỉ vào năm 2016, cho dù là cháu họ Bác Hồ, vì khi đó, đồng chí vừa tròn 70 tuổi - cũng thuộc loại "xưa nay hiếm".

Nhiều tuổi thứ ba trong Bộ Chính trị có 2 người, là đồng chí Ngô Văn Dụ, sinh năm 1947, quê Vĩnh Phúc, hiện đang là Trưởng ban Kiểm tra Trung ương. Và đồng chí Tô Huy Rứa, sinh năm 1947, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, quê Thanh Hóa, đồng hương với đồng chí Cựu Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu.

Nhiều tuổi thứ 4 trong Bộ Chính trị, có 5 người, cùng sinh năm 1949, là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, quê Cà Mau; Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, quê Long An; Thường trực Ban Bí thư – cựu Bộ trưởng Bộ Công An, Đại tướng Lê Hồng Anh, quê Kiên Giang; Đại tướng Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh, quê Vĩnh Phúc; và Bí thư Hà Nội Phạm Quang Nghị, đồng hương Thanh Hóa với đồng chí Huy Rứa, và Lê Khả Phiêu.

Như vậy, những vị cao lão trong Bộ Chính trị nói trên tất cả là 9 vị, còn lại 7 người thuộc loại trẻ trong Bộ Chính trị, trong đó có 2 phụ nữ:

Lê Thanh Hải, Bí thư Sài Gòn, sinh năm 1950, quê Tiền Giang; Đinh Thế Huynh, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, sinh năm 1953, quê Nam Định; Nguyễn Thiện Nhân, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc, sinh năm 1953, quê Trà Vinh; Nguyễn Xuân Phúc, Phó Thủ tướng, sinh năm 1954, quê Quảng Nam; Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang, Đại tướng, sinh năm 1956, quê Ninh Bình; Tòng Thị Phóng, Phó Chủ tịch Quốc hội, sinh năm 1954, quê Sơn La; và Nguyễn Thị Kim Ngân, Phó Chủ tịch Quốc hội, sinh năm 1954, quê Bến Tre.

Đảng ta có những cách bố trí cán bộ khá đặc biệt. Ví dụ, Phó Chủ tịch Quốc hội thì vào Bộ Chính trị được, nhưng Phó Chủ tịch nước thì chưa ai vào Bộ Chính trị được. Mà bây giờ có tới 2 bà Phó Chủ tịch Quốc hội cùng vào Bộ Chính trị, còn Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan thì không được vào.

Câu hỏi đặt ra là: Tổng Bí thư có thể là một trong 9 vị Ủy viên già, hay là một trong 7 vị Ủy viên trẻ?

Bí thư Sài Gòn thì chưa bao giờ làm Tổng Bí thư, trừ Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, Bí thư Sài Gòn thời 1976, 1977. Nhưng đồng chí Linh thực ra là người làng tương Bần, Yên Nhân, Hưng Yên, sát nách Hà Nội.

Phó Thủ tướng, Phó Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Mặt trận và Trưởng ban Tuyên Huấn cũng chưa bao giờ được lên làm Tổng Bí thư ngay cả.

Đại tướng Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại Quang có thể làm Tổng Bí thư được không? Nước ta chưa có tiền lệ như nước Nga, là Bộ trưởng Bộ Công an - trùm an ninh lên làm Tổng Bí thư.

Nhưng gần đây, có khá nhiều vị công an được chuyển ngành, sang làm dân sự, làm Bí thư Tỉnh ủy, như Trung tướng Công an Phạm Minh Chính đang làm Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh. Ông Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình, cũng nguyên là Thiếu tướng Công an, về quê Quảng Ngãi làm Bí thư, rồi quay lại nắm ngành Kiểm sát. Hay Trung tướng Trương Hòa Bình, nguyên Phó Giám đốc Công an Sài Gòn, nay làm Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao... Chính Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nguyên là Thứ trưởng Bộ Công an, năm 1996, rồi chuyển sang làm Chính quyền. Và Thường trực Ban Bí thư hiện nay, Lê Hồng Anh, cũng nguyên là Bộ trưởng Bộ Công an, Đại tướng.
Có thể nói, chưa có bao giờ ngành công an lại nở rộ, phát đạt, "ăn nên làm ra" như hiện nay, ở nước ta. Nó tạo ra hình ảnh một "Nhà nước cảnh sát" đầy đủ nhất trong lịch sử hơn 4000 năm của dân tộc Việt Nam. Với xu hướng "cảnh sát hóa" bộ máy Đảng và Nhà nước ta hiện nay, thì có khả năng đồng chí Đại tướng Trần Đại Quang cũng có thể nằm trong tầm ngắm của chức Tổng Bí thư vào Đại hội Đảng năm 2016 sắp tới?

Như vậy trong 7 vị Ủy viên Bộ Chính trị trẻ, thì chỉ có duy nhất Đại tướng Trần Đại Quang có khả năng (dù xa, nhỏ) có thể trở thành Tổng Bí thư tương lai.

Trong 9 vị Ủy viên già, thì 3 người chắc chắn sẽ nghỉ, là Tổng Bí thư Phú Trọng, Chủ tịch Quốc hội Sinh Hùng, và Trưởng ban Kiểm tra Văn Dụ.

Theo lẽ thông thường khác của Đảng ta, thì tới Đại hội Đảng, khoảng một nửa Ủy viên Bộ Chính trị sẽ nghỉ, để đưa người mới và trẻ vào thay thế. Trong 16 vị Ủy viên Bộ Chính trị, sẽ có khoảng một nửa nghỉ, tức là khoảng 8 người, hoặc ít nhất, cũng phải có khoảng 6 người nghỉ. 3 người nói trên nghỉ rồi, thì ít nhất còn 3 người nữa, sẽ là ai phải thôi Ủy viên Bộ Chính trị? Người thứ 4 phải ra khỏi Bộ Chính trị sẽ là đồng chí Nguyễn Thiện Nhân, Chủ tịch Mặt trận, vì Chủ tịch Mặt trận thì hiếm khi vào Bộ Chính trị. 2 người nữa phải ra khỏi Bộ Chính trị sẽ là ai? Có thể trong số 7 vị trẻ kia không? Hay là trong số 5 vị sinh năm 1949? Có thể nói, bài toán nhân sự sắp tới cho Bộ Chính trị của Đảng ta là rất đau đầu...

Trước nay có luật bất thành văn là những người đứng đầu Đảng CSVN luôn là người miền Bắc, và Thủ tướng thường là người miền Nam (ngoại trừ ông Đỗ Mười làm Thủ tướng 3 năm, rồi làm Tổng Bí thư). Nhưng nay thời thế đã thay đổi, có thể sẽ khác.

Dựa vào những thông tin cơ bản trên thì có 7 người chạy đua vào "Tứ trụ triều đình" của Việt Nam giai đoạn mới:

1. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Là người đang có quyền lực, thanh thế lớn hơn bao giờ hết và có uy tín trên trường quốc tế. Với tình hình căng thẳng ở biển Đông và chống "phản động" phá hoại hiện nay thì nhiều khả năng ông Dũng sẽ vẫn thuộc Tam trụ nhiệm kỳ tới.

2. Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị. Nghe đồn được ông Nguyễn Phú Trọng chấm?

3. Trưởng ban Tổ chức Trung ương Tô Huy Rứa.

4. Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Khó làm Tổng Bí thư nhưng 3 vị trí còn lại là có thể.

5. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang. Gần như không có cửa làm Tổng Bí thư nhưng tiếp tục làm Chủ tịch nước là có thể.

6, 7. Trưởng ban Tuyên giáo Đinh Thế Huynh, Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh (có thể nói là Phó Tổng Bí thư?). Chắc chắn không thể làm Tổng Bí thư hay Thủ tướng nhưng những vị trí còn lại là có thể?

Từ nay đến 2016 còn 2 năm nữa, tình hình có thể sẽ đổi khác ít nhiều...